Complete handleiding voor electroforming van diverse materialen

Door www.verzinkshop.nl

Het maakt niet uit of je met een blad, takje, eikel, insect of ander voorwerp aan de slag wilt gaan. In deze handleiding wordt alles duidelijk stap voor stap uitgelegd. De handleiding is gericht op organisch materiaal omdat dit de meeste voorbereiding nodig heeft, maar kan gebruikt worden om elk voorwerp te voorzien van een laag koper zoals steen, kunststof, glas, stof en meer.

Wat is electroforming?

Electroforming is een elektrochemisch proces waarbij meestal koper, maar soms ook nikkel, wordt aangebracht op een niet-geleidend voorwerp of materiaal, zoals hout, glas, wax, 3D-print of kunststof dat behandeld is met een geleidende verf of coating.

Hiermee kun je de meest bijzondere voorwerpen creëren en voorzien van een glanzende laag koper. Je kunt het daarna afwerken op vele manieren om zo de meest unieke en bijzondere creaties te maken.

Verzinkshop biedt diverse electroforming kits aan om verschillende soorten materialen en voorwerpen te electroformen, zoals sieraden, 3D-prints en babyschoentjes.

Bij dit proces worden een anode (van koper) en een kathode (het voorwerp) ondergedompeld in een electroforming tank met electroforming vloeistof (elektrolyt). Door middel van elektriciteit aan te sluiten op de koperen anode (+) en het voorwerp (-), zullen de koperionen in de vloeistof zich aan het oppervlak van het voorwerp hechten.

Het verschil tussen electroforming en electroplating (galvaniseren) is dat er met electroforming een heel nieuw koperen voorwerp wordt gecreëerd en bij electroplating een laag metaal, zoals zink, op een ander metaal wordt aangebracht. Zo kan bijvoorbeeld een takje of een blad voorzien worden van een dikke laag koper en daarna voorzien worden van een dunne laag nikkel of goud.

Het is ook mogelijk om een mal te maken van bijvoorbeeld wax. Nadat deze mal voorzien is van een dikke laag koper, kan het wax worden gesmolten, zodat een puur koperen voorwerp overblijft.

Een ontwerp bedenken en voorbereiden

Bij het bedenken van een ontwerp is het handig om te schetsen hoe het product eruit zal zien. Begin met iets eenvoudigs terwijl je het proces van electroforming leert.

Populaire materialen om ontwerpen te maken zijn koperdraad, hars, was, boetseerklei, 3D-prints en veel meer.

Populaire materialen om te verwerken in je ontwerp zijn bijvoorbeeld kristallen, edelstenen, bladeren, eikels, insecten, dennenappels, veren, botten, speelgoed, glas, metalen onderdelen en natuurlijk een combinatie van deze materialen.

Er is geen beperking in welk materiaal behandeld kan worden met electroforming, zolang het goed is voorbereid.

Opmeten van het ontwerp

De oppervlakte van het stuk dat behandeld moet worden, bepaalt de instelling van de stroomsterkte (ampère) op de voeding. Dit is ongeveer +- 0,1 ampère per 10 cm² oppervlakte.

Het meten van de oppervlakte kan lastig zijn, hier is een online tool die je kan helpen met het berekenen van verschillende maten:

oppervlakte calculator

Veel voorwerpen hebben ingewikkelde vormen en zijn erg lastig nauwkeurig te berekenen maar een ruwe meting is voldoende. Meet de oppervlakte door het voorwerp op te delen in voorwerpen als cilinders, vierkanten en rechthoeken die het beste bij het object passen. Een takje kan als cilinder worden beschouwd en een steen als bol. Een meer complexe vorm van objecten kan worden opgesplitst in individuele vormen en de oppervlakken kunnen bij elkaar opgeteld worden. Een bloem op een steel kun je zien als een kleine bol op een lange dunne cilinder.

Schrijf het resultaat op en vermenigvuldig het met 0,1 (de vuistregel) om de stroominstelling te krijgen.

Voorbeeld: als de oppervlakte van het ontwerp 40 cm² is, doe je 40 x 0,1 = 0,4. De stroomwaarde moet worden ingesteld op 0,4 ampère om vanuit daar de beste instellingen te zoeken voor je wensen.

Tip: Als je een 3D-print wilt electroformen, kun je in de software de exacte oppervlakte van het geprinte voorwerp vinden, erg handig!

Als je nog geen ervaring hebt met electroforming, kan het handig zijn om te starten met 5 tot 10 walnoten van ongeveer dezelfde grootte. Op die manier heb je enkele voorwerpen met dezelfde oppervlaktes, waardoor je de eindresultaten kan vergelijken. Nadat je het oppervlak hebt berekend, kun je beginnen met electroforming van de eerste walnoot. Noteer hierbij de instellingen van de voeding, de duur van het proces en andere belangrijke gegevens zoals hoeveel lagen geleidende verf en de droogtijd hier van.

Indien het resultaat niet naar wens is, kun je aanpassingen maken en het resultaat van de tweede walnoot vergelijken met de eerste. Als het resultaat wel naar wens is, heb je de exacte ampère instelling voor jouw electroforming opstelling gevonden.
Als we bijvoorbeeld uitgaan van een oppervlakte van 40 cm² en het beste resultaat behaal je met 0.5 ampère, dan weet je dat je 0.125 ampère per 10 cm² oppervlakte nodig hebt bij elk volgend project om hetzelfde resultaat te behalen.

Voorbereiden van organisch materiaal voor electroforming

Om goede resultaten te behalen is het erg belangrijk het voorwerp goed voor te bereiden.

Zorg ervoor dat al het organisch materiaal volledig droog of geconserveerd is om verwelking en rotten te voorkomen tijdens het voorbereiden, of latere problemen tijdens electroforming. Vocht in voorwerpen als een bloemetje zal door warmte uitzetten en kan barsten in de sealer, geleidende verf of koperlaag veroorzaken in het latere proces.

Hieronder staan enkele manieren om organisch materiaal voor te bereiden:

• Tussen boeken: pers bijvoorbeeld meerdere bladeren tussen boeken en voeg iets zwaars toe om druk uit te oefenen. Wacht minimaal een week, liefst twee, voor ze volledig droog zijn.
• Strijkijzer: leg bladeren tussen twee vellen bakpapier en strijk ze op een lage temperatuur om het droogproces te versnellen en verbranding te voorkomen.
  Oven: verhit organisch materiaal, zoals eikels, dennenappels en hout, op een lage temperatuur (75 °C – 90 °C) gedurende ongeveer twee uur om overtollig vocht te verwijderen voordat het in het electroform proces wordt gebruikt.
• Siliciumdioxide zand: gebruik dit zand om verse bladeren en bloemen te conserveren en hun vorm te behouden. Leg het zand op de bodem van een container en leg de te conserveren voorwerpen erop. Bedek het volledig met zand, sluit het deksel of bedek het strak met plastic folie. Haal na 3-5 dagen voorzichtig de voorwerpen uit het zand en borstel ze af indien nodig.
• Gebruik de Verzinkshop Conserve geleidende verf als conserverende sealer en geleidende verf in een! Deze geleidende verf is zowel een conserverende sealer als geleidende laag en kan zelfs gebruikt worden op licht vochtige voorwerpen zoals een vers geplukt bloemetje. Dompel het voorwerp enkele seconden onder en laat het enkele uren goed drogen voor te beginnen met electroforming. Dit is ideaal voor het conserveren van organisch materiaal zoals bladeren, takjes, botjes of insecten die nog vers zijn.

De bloemetjes op de onderstaande foto’s zijn geplukt en direct in de Verzinkshop Conserve geleidende verf gedoopt.

Plaatsen en verankeren van bevestiging en ophangmateriaal

Na het ontwerpen kan het nodig zijn om een anker aan het object te bevestigen om het aan op te hangen. Verbindingsringen, kettelstiften, slotjes, gevormd koperdraad of geboetseerde klei zijn enkele voorbeelden van verschillende ankers die vaak worden gebruikt.

Bij het kiezen van de binnenmaat van het anker moet er rekening worden gehouden met electroforming omdat dit koper opbouwt. Als bijvoorbeeld een ring met een te kleine diameter wordt gebruikt, kan het koper door electroforming op het ontwerp de opening van de ring misschien te klein maken of helemaal afsluiten.

Hetzelfde geldt voor de maatvoering van ringen die bedoeld zijn om aan je vinger te dragen. Ontwerp ringen die een halve tot 1 maat groter zijn dan de uiteindelijke maat.

Je kunt diverse soorten lijm gebruiken om de verankering aan het ontwerp te bevestigen. Secondelijm en witte knutsellijm werken erg goed. Laat de lijm enkele uren of een nacht uitharden voordat je doorgaat met de geleidende verf of coating.

Electroforming op een kaal voorwerp, zoals een 3D geprinte ring, bouwt van zichzelf massa van koper op, maar het is ook mogelijk je ontwerp te creëren of aan te passen door gebruik te maken van bijvoorbeeld een hars of boetseerklei en hier de ankers in te bevestigen.

Op de webshop vindt je Verzinkshop Modge geleidende verf. Dit is een erg dikke geleidende verf die ook als lijm gebruikt kan worden om bijvoorbeeld voorwerpen mee aan elkaar te lijmen of edelstenen in vast te lijmen.

kijk hier voor diverse materialen en toebehoren voor electroforming: electroforming toebehoren.

Voorwerpen sealen en waterdicht afwerken

Waterdichte sealers moeten worden gebruikt bij ontwerpen die organisch materiaal bevatten, zoals bladeren, bloemen, dennenappels, eikels, veren, insecten, zaden, honingraat, schelp, hout, bot en ander organisch of poreus materiaal.

Het is belangrijk organisch materiaal te behandelen met een waterdichte sealer om het in te sluiten zodat het niet in contact kan komen met de electroforming vloeistof. Dit kan anders problemen geven tijdens het electroforming proces, het bad vervuilen of het organische materiaal aantasten.

Als je een ring met een edelsteen hebt, of simpelweg maar een deel van een voorwerp wilt verkoperen, kun je de sealer ook gebruiken om dit deel te maskeren en te beschermen tijdens het electroforming proces. Sommige edelstenen kunnen bijvoorbeeld niet tegen zuren zoals zwavelzuur en zullen erdoor aangetast worden. Na het proces kun je de sealer weer verwijderen.

Sealer aanbrengen

Er zijn diverse sealers te gebruiken:

• Diverse soorten blanke lak
• Caswell sealer op waterbasis
• Verzinkshop Conserve op solvent basis (permanente sealer)
• Witte knutsellijm
• hars
• nagellak

Beslis per project welke sealer het beste van toepassing is.

Je kunt een sealer op diverse manieren aanbrengen.

• Onderdompelen: hang het voorwerp, zoals een bloemetje of takje, aan bijvoorbeeld een stukje koperdraad, paperclip of nylon om het in de sealer te dompelen. Vervolgens hang je het voorwerp op om te drogen en vang je overtollige sealer op dat zich ophoopt aan de onderkant of randen van het voorwerp.
• Met de kwast: Sommige voorwerpen kunnen niet ondergedompeld worden. De sealer op bijvoorbeeld een veer aanbrengen kun je met een kwast doe je door de veer op een glasplaat te leggen en de sealer voorzichtig met het structuur van de veer mee te schilderen. Let op dat de veer niet aan de glasplaat vastplakt.
• Spuit of airbrush: een blanke lak kun je met een spuitbus of een airbrush aanbrengen. Dit zorgt voor een zeer egale afwerking voor erg fijne details op bijvoorbeeld 3D-prints, maar is lastig gelijkmatig aan te brengen op voorwerpen die veel diepe vormen of structuur hebben.

Het is noodzakelijk om de sealer volledig te laten uitharden en drogen en voordat je een geleidende verf aanbrengt. De droogtijd hang af van het type sealer, de grootte van het ontwerp en het aantal lagen dat is aangebracht. Onvoldoende uitharding kan leiden tot scheuren of kleine bobbels in het koper, een ongewenste structuur of andere problemen.

Verzinkshop Conserve is een unieke geleidende verf en sealer in een! Met deze verf kun je organisch materiaal direct conserveren en tegelijk geleidend maken. Zelfs licht vochtig materiaal zoals een vers geplukt bloemetje. Dompel voor enkele seconden een voorwerp onder in de verf en laat het daarna goed drogen. Binnen enkele uren kan het voorwerp voorzien worden van een mooie laag koper met een electroforming kit!

Voorwerpen geleidend maken voor het electroforming proces

Voordat je begint met het aanbrengen van een geleidende coating, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het ontwerp schoon is en vrij van vuil, huidoliën, stof of vuil. Deze kunnen invloed hebben op het eindresultaat.

Er zijn verschillende soorten geleidende verf te vinden op de webshop.

Verzinkshop Carbon geleidende verf is een grafietverf op waterbasis die snel opdroogt met een zeer hoog carbon gehalte. Deze verf is zeer geleidend en heeft een erg dunne consistentie, wat het ideaal maakt voor het aanbrengen van dunne lagen met erg fijne details. De verf heeft licht sealende eigenschappen. Bij poreus of zacht organisch materiaal raden we aan eerst een sealer aan te brengen.

Verzinkshop Modge geleidende verf op waterbasis is meer een dikke geleidende knutsellijm dan verf. Het heeft lijmende en sealende eigenschappen en kan bijvoorbeeld worden gebruikt om verdikkingen of structuur aan te brengen op voorwerpen, materialen aan elkaar te lijmen of edelstenen in vast te lijmen.

Verzinkshop Conserve geleidende verf is een unieke geleidende verf op solventbasis met het bijzondere eigenschap dat het licht vochtig organisch materiaal kan conserveren zonder gebruik te hoeven maken van een aparte sealer! Een vers geplukt bloemetje kan direct ondergedompeld worden in de geleidende verf, zonder het eerst te hoeven drogen. Hierdoor wordt het uiterlijk van het pas geplukte bloemetje bewaard wat zeer mooie effecten geeft.

Het droogt zeer snel op en kan na enkele uren behandeld worden met het electroforming proces. Het laat een kunststof geleidende laag achter, ideaal voor het conserveren van organisch materiaal zoals bloemen, takjes, botjes en meer.

Inbegrepen in de electroforming kit organische materialen is de Verzinkshop Conserve geleidende grafietverf.

Wil je sieraden maken? Kijk dan bij de sieraden electroforming kit. Deze wordt geleverd met de Verzinkshop Carbon geleidende verf op waterbasis en is erg makkelijk met de kwast aan te brengen en kan ook gebruikt worden om voorwerpen in onder te dompelen.

Houd geleidende verf altijd gesloten wanneer deze niet in gebruik is omdat anders het water of solvent verdampt. Als de verf te dik wordt, verdun deze dan zoals aangegeven staat in de handleiding.

Geleidende verf aan brengen voor electroforming

Er zijn diverse methoden om geleidende verf aan te brengen op het voorwerp. Let erop dat de verf geschikt is voor de gekozen methode.:

• Met de kwast: Breng de verf in dunne gelijkmatige lagen aan. Houd er rekening mee dat eventuele textuur zichtbaar kan is in het uiteindelijke voorwerp. Waar de verf wordt aangebracht, is waar het koper zich zal opbouwen tijdens het electroforming proces. Je kunt het hele voorwerp bedekken, of slechts delen ervan. Als je slechts een deel schildert, zorg er dan voor dat elk uiteinde een ander geleidend deel raakt, of verbonden is met koperdraad, omdat de elektrische stroom een pad nodig heeft om doorheen te lopen.
• Onderdompelen: Haak het voorwerp aan een stuk koperdraad, nylondraad of een paperclip en dompel het onder in de geleidende verf. Schud het overtollige af, hang het op aan een droogrek en vang eventuele verf op die zich ophoopt aan de onderkant het voorwerp. Let op dat aan de onderkant verf kan ophopen tijdens het drogen. Schud dit af om opgedroogde druppels te voorkomen.
• Airbrush: Spuit vanaf ongeveer 15 tot 20 cm afstand voor een gelijkmatige dekking in dunne lagen. Spuit in 2 of 3 dunne lagen voor fijne details.

Wanneer je een watergedragen verf aanbrengt op gladde materialen zoals glas, kan dit lastig gaan en kan de verf eraf glijden. Dit kan worden verholpen door eerst een laag sealer of grondverf aan te brengen, door het oppervlak licht te schuren of door te polijsten.

Drogen en extra lagen aanbrengen

Brengt 1 of 2 dunne lagen geleidende verf aan op het voorwerp. Bij onderdompelen is 1 laag meestal voldoende en bij de spuitmethode kan 3 of meer lagen nodig zijn. Het is belangrijk om de aangebrachte laag minstens 30 minuten te laten drogen voordat je extra lagen aanbrengt. Als je dit niet doet, kunnen er bubbels of barsten ontstaan omdat de eerste laag nog aan het verdampen is.

Luchtbellen in de geleidende laag

Dit gebeurt vaak wanneer een laag te dik is aangebracht of wanneer er luchtbelletjes in de verf zitten. Als je merkt dat er luchtbellen in de verf zijn ontstaan, kun je deze met een naald doorprikken terwijl de verf nog nat is om ze te verwijderen. Als de verf droog is, gebruik dan fijn schuurpapier om het glad te schuren.

Wanneer je tevreden bent met de dikte van de lagen, kun je eventueel de weerstand meten van het voorwerp met een multimeter. Hoe langer het voorwerp droogt, hoe hoger de elektrische geleiding wordt.

Zodra het stuk volledig droog en geleidend is, kun je doorgaan met het electroforming proces. Gebruik een van de diverse electroforming kits van Verzinkshop om je eigen unieke, opvallende sieraden of andere voorwerpen te maken. Verzinkshop biedt diverse electroforming benodigdheden om je te helpen het gewenste resultaat te bereiken.

Electroforming van organisch materiaal

Bij elke electroforming kit van Verzinkshop zit een uitgebreide handleiding. Hieronder in het kort de belangrijkste stappen omschreven. Bij het opstellen van het electroforming bad, is het belangrijk om een warme, goed geventileerde werkruimte te nemen op kamertemperatuur en een stabiel platform te kiezen om het bad op klaar te maken. Kies een plek die buiten bereik is van huisdieren en kinderen.

Volg de onderstaande stappen:

1. Plaats de gereinigde electroforming tank op een stabiel platform.
2. Afhankelijk van de bestelde kit bereid je de Caswell acid koper kristallen die in elke kit zitten voor zoals aangegeven in de handleiding of giet je voorzichtig de meegeleverde kant-en-klare electroforming vloeistof, het elektrolyt, in een geschikte container.
3. Plaats de koper anodes in de container en sluit ze aan op de stroomvoeding.
4. Markeer met een stift het niveau van het water op de electroforming tank. Voeg gedestilleerd water toe aan de vloeistof wanneer het niveau gedaald is. Dit zal helpen om een oververzadiging van koperionen in de oplossing te voorkomen. Verdamping van het water is normaal door de warmte van het bad.

Het voorwerp, de kathode, voorbereiden op het electroforming proces:

Draag handschoenen bij het werken met de geverfde voorwerpen om vervuiling door huidoliën te voorkomen, dit kan problemen veroorzaken op de afwerking tijdens het electroforming proces. Volg de onderstaande stappen om het voorwerp voor te bereiden:

• Knip een stuk dun koperdraad en buig een kant zodat het aan de koperen staaf op de electroforming tank kan hangen.
  • Gebruik alleen dun koperdraad, anders zal het te veel stroom wegtrekken van het voorwerp.
  • Gebruik alleen kaal koperdraad en geen koperdraad met een coating.
• Hang het voorwerp aan het koperdraad. Het moet lang genoeg zijn om het voorwerp volledig in de vloeistof te dompelen, maar niet te lang zodat dat het de bodem van de container zal raken.
• Voorwerpen zoals plastic, hout of ander organisch materiaal hebben een gewicht nodig om te voorkomen dat het drijft. Gebruik een gewicht en een nylon draad als anker totdat de kathode voldoende koper heeft opgebouwd. Glas en nylon draad zijn ideaal omdat het geen invloed op de electroforming vloeistof heeft.

Het electroforming proces:

Zorg ervoor dat alle onderdelen, zoals de koperen buis, kabelklemmen en koperdraad schoon en vrij van oxidatie zijn, om verbindingsproblemen en stroomonderbrekingen te voorkomen tijdens het electroforming proces. Blootstelling aan de electroforming vloeistof kunnen leiden tot oxidatie op de verbindingsklemmen, koperen buis en anodes. Dit is normaal en kan worden verwijderen met een schuursponsje of schuurpapier.

• Zet de stroomvoeding aan, draai de ampère knop helemaal naar links, en de voltage knop helemaal naar rechts. Zet de voeding weer uit. Verbind de rode plus en zwarte min draad met de voeding.

• Bevestig de rode plusdraad met de verbindingsklem aan het uiteinde van de anode, en de zwarte aan de koperbuis waar het voorwerp aan opgehangen wordt. Eventueel kan de zwarte draad ook aan het koperdraad verbonden worden waar het voorwerp aan hangt.

• Dompel het voorwerp langzaam onder in de oplossing en hang deze aan de koperbuis, zodat deze gelijkmatig in het midden van de emmer geplaatst is en de anode niet raakt.

• Schakel de voeding in en zorg ervoor dat de getallen allemaal op 0 staan (ampère knop helemaal naar links/uit, voltage knop rechts/aan).

• Stel de voeding in op de ampères per vierkante cm, 0,1 ampère per 10 cm², van het voorwerp zoals berekend in stap 1.
  • Houdt er rekening mee dat de berekening is gemaakt voor het totale oppervlak van het voorwerp. Omdat het koper zich nog moet vormen op het voorwerp en nog niet het berekende oppervlak heeft bedekt, is het verstandig de eerste 10 minuten de instelling laag te houden tot er wat koper is ontstaan. Na enkele minuten zie je koper vormen om de plek waar het anker of het koperdraad het voorwerp raakt. Verhoog in 2 of 3 stappen tot de juiste waarde bereikt is. hiermee voorkomen je dat er te veel stroom door een te klein oppervlak heen moet en er ongewenst structuur kan ontstaan of verbrande plekken. Als je bijvoorbeeld 0.6 ampère hebt berekend begin je bij 0.1, dan 0.2, dan 0,4 en dan 0.6 ampère.

• Noteer de starttijd.

Hierna zal koper geleidelijk over het voorwerp heen gevormd worden, beginnend bij de verbinding met het koperdraad of het bevestigingsanker. Afhankelijk van de grootte van het voorwerp en de gewenste dikte van de laag koper, kan dit een paar uur tot 24 uur, of zelfs langer, duren.

Het is belangrijk om voldoende koper op te bouwen bij ontwerpen met dunne basismaterialen zoals bladeren, of als het ontwerp zwakke plekken of gelijmde elementen en ankers heeft die spanning moeten weerstaan.

De waarde van de ampère op de stroomvoeding zal langzaam dalen terwijl de eerste laag koper het oppervlak van het voorwerp bedekt. Dit is normaal omdat het totale oppervlak van het koper toeneemt naarmate het koper zich verspreidt over het geleidende voorwerp, hierdoor verlaagt de weerstand. Wanneer dit gebeurt, verhoog dan langzaam de ampère op om deze op de juiste waarde te houden.

Schud voorzichtig aan de draad als er luchtbellen op het voorwerp aanwezig zijn, omdat deze het verkoperen op die plekken kan voorkomen.

Controleer elk uur en zorg ervoor dat de textuur en dikte op de kathode volgens plan zijn. Bij langdurige of dikkere koperlagen kan een verhoging van de ampère nodig zijn, omdat het oppervlak na verloop van tijd zal toenemen.

Door de ampère laag in te stellen zal er een fijne dunne laag koper aangebracht worden, door de ampère hoger in te stellen zal er sneller koper aangebracht worden met meer structuur. Door erg hoge instellingen zal er een effect ontstaan wat op koraalgroei lijkt.

Controleer het oplossen van de anode en zorg ervoor dat deze gedurende het hele proces intact blijft of vervang deze wanneer de anode op is.

Zodra het gewenste resultaat is bereikt, schakel je de stroom uit en koppel je de draden los. Haal het voorwerp uit het electroforming bad en spoel het af in een container met gedestilleerd water. Kraanwater mag alleen worden gebruikt als het voorwerp niet terug in het bad wordt geplaatst, omdat mineralen in kraanwater de vloeistof kunnen vervuilen.

Verwijder altijd de anode uit het bad na gebruik en bewaar deze niet in de vloeistof. Er zullen dan koperionen blijven oplossen van de anode, en in de vloeistof terecht komen, waardoor het electroforming bad oververzadigd en uit balans raakt.

Een gelijkmatige koperen electroforming afwerking krijgen

Het voorwerp kan er soms roze of zalmkleurig uitzien als deze uit de tank komt, met een doffe of matte textuur. We zullen later bespreken hoe we dit kunnen oplossen.

Verschillende variabelen kunnen bijdragen aan dit resultaat. Als het toevoegen van koper glansmiddel aan de elektrolyt niets verbetert, dan is het meestal het gevolg van een van de volgende punten:

• de ampère instelling is te laag is voor het oppervlak (onder de vuistregel van 0,1 ampère per 10 cm²)

• oververzadiging van koper in de oplossing door te veel oppervlakte van de anode in verhouding tot de grootte van het voorwerp.

• te lage niveaus van gedestilleerd water.

• vervuiling van het bad door organisch materiaal.

• verkeerde pH waarde van de vloeistof door vervuiling. Deze moet tussen de 0.5 en 1 zijn. Een waarde hoger of lager kan problemen veroorzaken. Je kan de pH waarde verhogen door gedestilleerd water toe te voegen, en verlagen door 15% of 37% zwavelzuur toe te voegen.

Als de koperen laag bros is, ongewenst structuur heeft of glitter-achtig is, moet de vloeistof gefilterd worden.

Het gebruik van een 2:1 verhouding van koperanode tot voorwerp, samen met het aanvullen van verdampt gedestilleerd water, helpt om de koper- tot zuurverhoudingen in de vloeistof op peil te houden.

Om een 2:1 anode tot voorwerp verhouding in de electroforming tank te behouden, pas je de hoeveelheid koperanode aan die in de tank is ondergedompeld, op basis van de grootte van het voorwerp.

Als je bijvoorbeeld een voorwerp van 50 cm² hebt, en een anode van 200 cm², hang je de anode voor de helft in de vloeistof (100 cm²). Dit helpt om de koper- tot zuurverhoudingen en pH-waarde in de vloeistof in stand te houden wat leidt tot een gladde afwerking.

Dit niet doen zal uiteindelijk leiden tot ophoping en oververzadiging van koperionen in de oplossing, wat kan leiden tot de roze/matte afwerking en ongewenste textuur.

Bij elk gebruik zal het V-Brite 100X glansmiddel verbruikt worden en uiteindelijk moeten worden aangevuld. Als het glansmiddel uitgewerkt raakt, vul je een paar ml toe tot de gewenste glans weer bereikt is. wees voorzichtig met het glansmiddel. Te veel zal problemen in het koper veroorzaken.

Temperatuur heeft invloed op het proces. Als de vloeistof te koud is, kunnen er problemen optreden. Houd de temperatuur van de werkruimte minimaal op 18 °C of hoger. Gebruik een aquarium heater of plaats de tank op een verwarmingsmat als de temperatuur hieronder komt.

Terwijl het electroforming proces aan de gang is, zal er koper “sludge” van de koperanodes afkomen. Dit is normaal en zal op de bodem van de tank komen te liggen. Verstoor de vloeistof niet tijdens het proces, anders zal de sludge troebel worden en in de afwerking van het ontwerp gaan zitten.

Om te voorkomen dat deze sludge in de vloeistof terecht komt, kan er anode filter verband om de koperanode gewikkeld worden.

Er kan ook kan er gebruik gemaakt worden van een filterpomp met ingebouwde filter die vervuiling van het bad filtert en zorgt voor stroming in het bad voor een meer gelijkmatige afzetting van het koper. Ook helpt dit mee aan het verminderen van luchtbellen op het voorwerp door het water in beweging blijft.

Opruimen, onderhoud van de vloeistof en schoonmaken van het materiaal

Als je klaar bent met electroforming haal je de materialen, zoals anodes en filterpomp, uit het electroforming bad. Sluit je het bad af met een deksel en bewaar deze op een plek waar kinderen en huisdieren niet bij kunnen.

Bewaar de koperanode(s) nooit in de electroforming tank. Houd metalen onderdelen uit de buurt van open een open bad met vloeistof, anders zullen ze beginnen te oxideren door de zwavelzuur in de electroforming vloeistof.

Filteren van de vloeistof

Als de vloeistof vervuild raakt kan deze gefilterd worden. Plaats een paar koffiefilters in een trechter en filter de vloeistof hier doorheen. Verdamping van het water is normaal tijdens electroforming. Vul de oplossing bij, na het filteren, met gedestilleerd water (GEEN kraanwater gebruiken) wanneer het vloeistofniveau aanzienlijk minder is dan bij de start.

Spoelen

Spoel de electroforming tank volledig uit en droog deze grondig met een handdoek om ervoor te zorgen dat er geen resten achterblijven van het kraanwater.

Corrosie verwijderen

Na enkele keren electroforming zal er corrosie ontstaan op de anodes, verbindingkabels en de koperen buis waar de voorwerpen aan hangen. Verwijder de corrosie door het weg te schuren met een schuursponsje of schuurpapier. Door deze schoon te houden, wordt een goede verbinding verzekerd tijdens het electroformen. Na grondig spoelen, droog het volledig af.

Verwijderen van sealers / maskers na electroforming

Sommige voorwerpen, zoals een ring met een edelsteen, wil je niet helemaal bedekken met koper. Nadat de ring volledig is behandeld met een sealer naar keuze, verf je de ring en een deel om de edelsteen met geleidende verf. Na het electroforming proces kan je de sealer weer verwijderen op het deel van de edelsteen dat niet bedekt is met koper.

Afhankelijk van de gebruikte sealer gebruik je een tandenstoker of ander gereedschap om voorzichtig een plek van de sealer los te krabben om het er af te pellen. Week het in heet water om de lak indien nodig te verzachten. Dit werkt alleen bij sealers op waterbasis.

Vloeibare latex als sealer zal gemakkelijk loskomen en is ideaal om bepaalde plekken te maskeren voor het electroforming proces zoals edelstenen. Het kan moeilijk zijn om de latex te verwijderen als er te veel tijd is verstreken.

Gebruik aceton of nagellakremover om eventuele sealers op solvent basis op te lossen. Als er zorg is over het beschadigen van het oorspronkelijke materiaal (zoals bepaalde edelstenen), gebruik dan een nagellakremover zonder aceton.

Maak voorzichtig alle resterende sealer, en eventueel geleidende verf die onder de sealer zichtbaar is, schoon met warm water of het juiste oplosmiddel voor de gebruikte sealer.

polijsten, patina en afwerken

Het is vrij gemakkelijk om het doffe, zalmkleurige koper van electroforming om te zetten in glanzend koper.

Polijstmethodes:

• Een Dremel met borsteltjes is een van de meest gebruikte manieren om het voorwerp te laten glanzen en gaat erg snel.
• Voor grotere en gladde voorwerpen, zonder breekbare punten of kwetsbare details, kan een normale tafel polijstmachine gebruikt worden.
• Een schuursponsje, een messing borstel of staalwol zijn veelgebruikte gereedschappen voor handmatig polijsten. Deze methoden werken goed op voorwerpen die glad zijn met weinig vormen.
• Electropolishing is het elektrochemisch polijsten van metalen voorwerpen in een electropolishing tank met een speciale vloeistof. Het is principe hetzelfde proces als electroforming, maar dan omgekeerd, waardoor nu microscopisch kleine deeltjes koper van het verkoperde voorwerp verwijderd worden. Dit geeft een zeer heldere en gladde afwerking in een korte tijd en is ideaal voor kwetsbare voorwerpen met veel vormen en fijne kwetsbare details die niet met een machine of hand gepolijst kunnen worden. Binnen enkele seconde verander je dof, geoxideerd, bruin of zalmkleurig koper in een zeer heldere laag. In de webshop kun je de Verzinkshop electropolishing vloeistof vinden. Voor dit proces is wel een sterke voeding vereist.

Als de koperen laag tijdens het polijsten afbladdert of afbrokkelt, is dat een teken dat het aangebrachte koper op het voorwerp niet dik genoeg is en langer in de electroforming tank moet blijven totdat de laag dikker is. Afhankelijk van het basismateriaal, het ontwerp, zwakke plekken of gelijmde elementen en ankers die spanning moeten weerstaan, wordt 4 tot 24+ uur aanbevolen.

Als het verkoperde voorwerp gepolijst is en het oppervlak een glanzende afwerking heeft, kan het in deze staat worden bewaard, behandeld worden met een patina-afwerking of kan er een volgende laag worden aangebracht zoals nikkel, brons, goud of bijvoorbeeld zilver.

Om deze kleur te behouden en natuurlijke oxidatie te voorkomen, behandel je deze met een beschermende lak of vernis zoals de Caswell sealer op waterbasis, een was, een sealer op olie basis zoals de Caswell penatrating sealer of de Verzinkshop metaal sealer, of maak je het zo nu en dan schoon en polijst je het ruwe koper wanneer er aanslag of oxidatie optreedt.

Patina aanbrengen

Patina vloeistof creëert een donker verouderd of geoxideerde look op bijvoorbeeld koper of zilver. Verzinkshop biedt enkele verschillende soorten patina vloeistoffen van Caswell plating USA aan waardoor er veel kleuren en effecten kan worden gecreëerd op verschillende soorten metaal zoals koper, zilver, brons, messing en meer. Kijk bij de producten voor de verschillende effecten.

• Brons & Zwart patina vloeistof voor zilver, koper, messing en brons
• Chocolade bruin patina voor koper en messing
• Verde groen voor koper en messing
• Zwart & Bruin voor zilver, koper, messing en nikkel

Werk met patina’s altijd in een goed geventileerde ruimte, draag een veiligheidsmasker, handschoenen, beschermende bril en houdt de vloeistoffen uit de buurt van kinderen en huisdieren.

Je kunt het patina vloeistof aanbrengen op verschillende manieren.

Met een kwast kun je zelf bepalen welk deel van het voorwerp behandeld wordt voor unieke effecten. Je kunt de vloeistof deppen met de kwast of in stroken aanbrengen.

Je kunt het voorwerp onder dompelen in de vloeistof voor volledige dekking. Daarna kan het behandeld worden met een Dremel en borstel of schuursponsje om weer highlights aan te brengen.

Je kunt het voorwerp naast een bakje patina in een gesloten container, zoals een emmer met deksel, plaatsen. Door de dampen van het patina vloeistof zullen er verschillende kleuren en effecten op het koper ontstaan. Dit is afhankelijk van de tijd, hoe dicht bij het voorwerp licht, temperatuur van de vloeistof en meer. Het proces duurt wat langer, maar kan zeker de moeite waard zijn.

Breng een sealer, zoals een blanke lak, sealer op oliebasis of was, aan op het afgewerkte product om het patina te behouden. Sealers kunnen alleen worden gebruikt nadat de gewenste patina, of andere behandeling, is aangebracht. Patina werkt alleen op kaal koper of ander metaal.

Houd er rekening mee dat de kleuren van een patina, of andere afwerking, beïnvloed kunnen worden na het aanbrengen van een sealer.

Oxidatie voorkomen

Wat veroorzaakt oxidatie? Natuurlijke groene of blauwe oxidatie kan optreden wanneer het koperen voorwerp in contact komt vocht en andere natuurlijke elementen. Deze normale koperpatina is wat de groene plekken veroorzaakt die op de huid zichtbaar worden bij het dragen van koper als sieraad. Oliën en zweet van de huid, parfums, lotions, insectensprays, zonnebrandmiddelen veroorzaken ook ongewenste oxidatie en patina-opbouw. Door het voorwerp te behandelen met een waterafstotende sealer, zoals uitgelegd in de vorige stap, zal dit voorkomen worden. Heldere nagellak wordt veel gebruikt als een snelle en goedkope sealer voor kleine voorwerpen zoals ringen en andere sieraden. Erg handig om de binnenkant van een ring mee te behandelen zodat het koper niet afgeeft aan je vinger. Caswell sealer op waterbasis is een waterafstotende sealer die 1:1 verdund kan worden met water voor een zeer dunne beschermende laag, voor fijne details, met een zijdeglans afwerking. Blanke lak, helder, zijdeglans of mat, met een spuitbus aanbrengen geeft een goede permanente bescherming tegen invloeden van buitenaf. Een sealer op oliebasis, zoals de Caswell penetrating sealer of de Verzinkshop metaal sealer, dringen diep door in de poriën van het koper en zorgen voor goede waterafstotende eigenschappen. Sealers op was- of oliebasis hebben een licht vettig- of olieachtige afwerking en zijn niet permanent en moeten op den duur opnieuw worden aangebracht. Dit is sterk afhankelijk van het gebruik en het doel van het voorwerp.

Voor veelgestelde vragen en diverse probleemoplossingen over electroforming kijk dan hier: Electroforming Veelgestelde Vragen & Probleemoplossingen.