Zwart oxideren: kort & duidelijk
Metaal chemisch zwarten in 5 stappen.
Standaard werk je met vijf stappen: reinigen (ontvetter) → spoelen → zwarten → spoelen → sealen.
Alleen bij lastig staal voeg je een activatie + extra spoelstap toe (dan zijn het 7 stappen).
Deze 5 stappen gaan uit van blank, ongeroest en ongelakt metaal. Is er roest, oude lak of walshuid? Eérst verwijderen, dán pas zwarten.
5 standaard stappen
1. Reinigen (ontvetter)
Doel: alle olie, koelmiddel, vet en roestremmer weg. Resten verstoren het zwarten (vlekken, slechte dekking).
Gebruik een watergedragen, alkalische ontvetter en volg de stappen in de handleiding.
Na het ontvetten kort laten uitlekken.
- Een soda-oplossing (natriumcarbonaat) in warm water.
- Makkelijk te verkrijgen: St. Marc (soda-reiniger), Dasty Ontvetter.
2. Afspoelen
Zeer goed koud afspoelen – er mag geen residu van de ontvetter achterblijven.
30–60 s in schoon, stromend water (niet onder de kraan). Hiermee voorkom je dat er ontvetter meeloopt naar de volgende stap.
3. Zwarten
Dompel 2–4 min op kamertemperatuur in Verzinkshop Zwart Oxide of Zwart Oxide Ultra. Voor RVS gebruik je: Verzinkshop Zwart RVS Oxide.
Richtlijn-concentratie: 10–15% in water (lees de handleiding voor de juiste mengverhouding).
Beweeg onderdelen licht of roer het bad zacht zodat de onderdelen in contact komen met verse vloeistof voor een egaal resultaat.
4. Spoelen (koud)
Weer 30–60 s in schoon, stromend water om resten van het zwartbad te verwijderen.
5. Sealen / conserveren
Direct na het spoelen een paar minuten dompelen in een sealer. De zwarte laag is poreus en zuigt de sealer op. Dit geeft meer roestbescherming en heeft invloed op de uitstraling van het zwart.
- Verzinkshop DeepSeal (oliebasis): waterverdringend; geschikt voor binnen én buiten.
- Verzinkshop Acryl Sealer (watergedragen): zeer dun, zonder structuur.
De uiteindelijke diepte van het zwart kan zich nog enkele uren doorontwikkelen terwijl de sealer intrekt.
7 stappen bij “moeilijk te zwarten” staal
Sommige staalsoorten zijn lastig te zwarten. Voeg dan na stap 2 een activatie in, gevolgd door een extra spoeling. Daarna ga je verder met zwarten (stap 3).
Metalen die lastig te zwarten kunnen zijn: chroomstaal (chroom-molybdeen), gereedschapsstaal, lagerstaal (chroomstaal), veerstaal (hoog-koolstof), grijs gietijzer, warmgewalst staal met walshuid, laser/plasma-gesneden staal.
6) Activatie
Maakt het oppervlak weer “vers” en reactief.
Verzinkshop Metaal Activator gebruiken op kamertemperatuur, daarna goed spoelen.
Praktische alternatieven:
- Fosforzuur-oplossing: 5–10% v/v fosforzuur in water, 1–2 min dompelen op kamertemperatuur, daarna grondig spoelen. (Draag PBM.)
- Ontroester: kort dompelen, dan goed spoelen.
- Citroenzuur-oplossing: voor lichte oxide/film, kort dompelen, goed spoelen.
Gebruik bij gevaarlijke stoffen altijd PBM (handschoenen, bril, enz.), ventilatie en test eerst op een proefstuk.
7) Spoelen (koud)
Na de activator grondig spoelen en vervolgens doorgaan met stap 3–5 (zwarten → spoelen → sealen).
Praktische tips
- Schoon werken: houd rekken/manden schoon en laat onderdelen tussen stappen kort uitlekken. Spray ze daarna boven het zojuist gebruikte bad af met een plantenspuit, zodat het meeste terugloopt in de eigen container en je minder meeneemt naar de volgende stap.
- Waterkwaliteit: spoelwater op tijd verversen.
- Beweging: lichte beweging tijdens stap 3 voorkomt vlekken.
- Herstel is eenvoudig: beschadigingen kun je plaatselijk opnieuw zwarten en sealen — zonder zichtbare overgang (anders dan bij lak).